Tôi sẽ vẽ một bức tranh thật lớn về Sa Pa, nơi kết giao giữa thiên nhiên, đất trời và con người từ kí ức của người lần đầu tiên đến với Sa Pa và từ niềm đắm say về một vùng đất lạ đầy quyến rũ.
Ngµy 30 th¸ng 4 n¨m 2005
10.30: §êng lªn
Sau 10 tiÕng ®i tµu tõ Hµ Néi, ®oµn chóng t«i (7 nh©n viªn phßng kÜ thuËt c«ng ty nhùa TNTP H¶i Phßng gåm chó Thä vµ gia ®×nh, anh An vµ gia ®×nh, anh Coãng, anh Luyªn vµ gia ®×nh, chÞ Thuû, chÞ H¶i vµ con g¸i, Cêng vµ t«i) quªn c¸i n¾ng 37oC cña thÞ trÊn Lµo Cai h¨ng h¸i lªn Sa Pa trªn chiÕc xe car 16 chç. §êng lªn Sa Pa rÊt dèc, v¾t vÎo trªn nh÷ng sên nói, uèn lîn theo h×nh d¸ng cña nh÷ng qu¶ ®åi ®Ó du kh¸ch ng¾m nh÷ng ruéng bËc thang nghiªng theo sên nói, nh÷ng thung lòng nhá lät gi÷a nh÷ng qu¶ ®åi xanh ng¸t, nh÷ng b¶n lµng dÊu m×nh díi nh÷ng c©y th«ng. Cµng lªn cao, ¸p suÊt cµng thÊp, ®êng cµng dèc, kh«ng khÝ cµng trong lµnh. Mäi ngêi dån m¾t vÒ nh÷ng ng«i nhµ díi thung lòng, nh÷ng ruéng bËc thang uèn lîn, nh÷ng bãng ¸o ®en cña ngêi MÌo lÉn trong mµu xanh cña ng« vµ lóa. VÎ ®Ñp tù nhiªn cuèn hót t«i vµo thÕ giíi tÜnh lÆng cña kh«ng gian, s©u th¼m cña thêi gian vµ sù k× vÜ cña tù nhiªn. T«i tëng tîng nh÷ng ngãn tay lít trªn ®µn piano d¹o mét khóc nh¹c chan hoµ ¸nh n¾ng chiÒu gi÷a kh«ng gian mªnh m«ng trµn ®Çy søc sèng cña nói rõng. T«i lÆng ng¾m nh÷ng d·y nói ®Êt nèi ®u«i nhau vµ cè nhí thËt nhiÒu nh÷ng h×nh ¶nh k× l¹ lÇn ®Çu tiªn nh×n thÊy trong ®êi. T«i ®· ®i trªn nh÷ng con ®êng zic-zac men theo triÒn nói ë Kulim, Malaysia hay ë Saint Etienne, Ph¸p, nhng cha bao giê t«i bÞ chinh phôc hoµn toµn bëi vÎ ®Ñp tù nhiªn cña con ®êng lªn Sa Pa. C¶m gi¸c bÊp bªnh, nguy hiÓm xen lÉn niÒm say mª tù nhiªn t¹o nªn c¶m gi¸c l¹ trong t©m hån vèn kh« cøng cña t«i.
14.00: Hïng vÜ Th¸c B¹c
§iÓm dõng ch©n ®Çu tiªn cña ®oµn lµ Th¸c B¹c. May m¾n thay th¸c cã níc vµ chóng t«i cã c¬ héi ng¾m nh×n dßng níc ch¶y tù nhiªn tõ ®é cao 300 m so víi ch©n th¸c. Níc xèi th¼ng xuèng tõ ®Ønh t¹o nªn cét níc mµu tr¾ng cao kho¶ng 200 m vµ lµm cho kh«ng khÝ trë nªn m¸t dÞu. Chóng t«i chôp rÊt nhiÒu ¶nh ®Ó ghi l¹i c¶nh hïng vÜ xña th¸c níc trong khi leo lªn bËc thang vµ vît qua cÇu v¾t ngang th¸c.
16.00: B¶n T¶ Ph×n – ngêi Dao ®á trong m¾t t«i
Chóng t«i ®Õn b¶n T¶ Ph×n lóc hoµng h«n. Nh÷ng giät n¾ng cuèi cïng cßn v¬ng trªn nhng thöa ruéng bËc thang xanh mµu lóa, trªn nh÷ng ®åi th«ng vµ trªn nh÷ng nãc nhµ gç Èn m×nh díi c©y xanh. Tríc khi vµo b¶n, chóng t«i dõng ch©n ë mét cöa hµng nhá. V× tß mß, t«i ®· nãi chuyÖn ngay víi nh÷ng ngêi Dao ®á b¸n hµng lu niÖm ®Ó biÕt thªm vÒ cuéc sèng cña hä. Mäi ngêi trong ®oµn b¾t ®Çu nãi chuyÖn víi hä b»ng tiÕng Kinh. T«i quan s¸t mét bµ mÑ kho¶ng 21 tuæi vµ cËu con trai kho¶ng 3 tuæi cã nÐt mÆt kh«i ng«. Nh×n cËu bÐ, t«i ch¹nh lßng nhí tíi c¶nh sung tóc cña trÎ em Hµ Néi vµ thÇm nghÜ cËu bÐ nµy sÏ ph¸t triÓn tèt vÒ trÝ tuÖ vµ thÓ lùc nÕu sèng ë Hµ Néi. T«i nãi ®ïa víi cËu bÐ lµ cã vÒ xu«i ë víi t«i kh«ng. MÑ cËu dÞch lêi t«i sang tiÕng Dao cho cËu bÐ hiÓu. CËu nÐp vµo mÑ vµ b¸m chÆt lÊy v¹t ¸o ®· cò vµ sên cña ngêi mÑ trÎ nhng ®· cã nhiÒu nÕp nh¨n vµ níc da d¸m n¾ng. Lóc ®ã t«i rÊt sî nÕu ngêi mÑ trao ®øa nhá cho t«i. T«i sÏ lµm g×?
Trªn ®êng ®i vµo b¶n chóng t«i nh×n thÊy 2 c« g¸i Dao trong bé trang phôc lÔ héi rùc rì. Cêng, thµnh viªn trÎ nhÊt trong ®oµn, ®Ò nghÞ chôp ¶nh chung víi 2 c«. Hä x« ®Èy nhau vµ cuèi cïng c« g¸i xinh h¬n ngîng ngïng nhËn lêi. Mét bøc ¶nh thËt t×nh c¶m ®· ®îc chôp bªn cÇu vµo b¶n ®óng lóc mÆt trêi khuÊt nói vµ gi÷a tÜnh lÆng cña kh«ng gian. T«i tëng tîng ®Õn t×nh yªu cña nh÷ng chµng trai c« g¸i ngµy xa. Hä còng ngîng ngïng nÐp vµo nhau nh thÕ ®Ó t×nh yªu tù nãi nh÷ng lêi thiÕt tha. T×nh yªu cña hä thËt ®¬n gi¶n nhng rÊt trong s¸ng, ch©n thµnh vµ kh«ng hÒ víng chót vËt chÊt. T«i khã cã thÓ nh×n thÊy mét t×nh yªu nh vËy gi÷a lßng Hµ Néi x« bå. T«i íc sao m×nh cã mét t×nh yªu nång nµn, say ®¾m, trong s¸ng vµ ch©n thµnh nh vËy.
Chóng t«i ®Õn th¨m nhµ mét ngêi Dao ®á. Nhµ lµm b»ng gç, cã 1 tÇng vµ mét g¸c xÐp, réng kho¶ng 30 m2, thÊp, Èm vµ h«i cña ®å ®¹c l©u ngµy kh«ng ®îc lau chïi. PhÝa bªn ph¶i cã 2 giêng ngñ kª s¸t nhau, cßn bu«ng mµn víi ch¨n b«ng cò vµ 1 tÊm mµn giã dêng nh ®· dïng h¬n 10 n¨m. Sau 2 giêng lµ mét chiÕc m¸y may. PhÝa bªn tr¸i ®îc ng¨n b»ng gç lµm phßng ngñ cho c¸c cÆp vî chång trÎ. Nhµ kh«ng cã phßng kh¸ch nhng cã mét chiÕc bµn vµ mÊy chiÕc ghÕ nhá b»ng gç ®Ó tiÕp kh¸ch. PhÝa sau v¸ch ng¨n gç lµ nhµ bÕp, s©n giÕng (chç ®Ó röa) víi mét vµi chum níc vµ mét c¸i g¸o dõa. Ng« ®îc treo trªn nãc nhµ, phÝa bªn trªn bÕp. L¬ng thùc ®îc ®ãng bao chÊt trªn g¸c xÐp. Cã 3 thÕ hÖ sèng trong nhµ víi 11 ngêi. Nhê bøc ¶nh d¸n trªn v¸ch ng¨n mµ chóng t«i nhËn ra c« bÐ chôp ¶nh víi Cêng sèng t¹i ng«i nhµ nµy. ChÞ H¶i ®Þnh nãi víi chñ nhµ ®Þa chØ cña Cêng nhng mäi ngêi ng¨n l¹i. Chóng t«i hái chñ nhµ ®ñ thø chuyÖn vµ cø sau mçi c©u tr¶ lêi t«i ph¸t hiÖn ra mét ®iÒu míi vÒ cuéc sèng cña ngêi Dao kh¸c víi ngêi Kinh. §iÒu Ên tîng nhÊt lµ phÈm chÊt cña phô n÷ Dao. Hä v« cïng tÇn t¶o kiÕm sèng b»ng mäi c¸ch vµ hä ©m thÇm nu«i dìng con c¸i mµ kh«ng yªu cÇu ngêi chång ph¶i cã tr¸ch nhiÖm víi gia ®×nh. Khi chång say rîu, hä s½n sµng câng vÒ nhµ vµ phôc vô mµ kh«ng bao giê phËt lßng hay tøc giËn. T«i hái chÞ chñ nhµ cã lo gi÷ chång kh«ng, cã lo chång ®i víi ngêi kh¸c kh«ng. ChÞ tr¶ lêi kh«ng chót ®¾n ®o r»ng cø ®Ó chång ®i tho¶i m¸i v× ®· cã c¸c con ë bªn c¹nh. T«i nãi nh vËy lµ kh«ng yªu chång. ChÞ tr¶ lêi lµ chÞ rÊt yªu chång nhng kh«ng ghen khi chång ®i víi ngêi kh¸c v× ®ã lµ c¸ch gi÷ chång. ChÞ nãi r»ng phô n÷ Dao kh«ng biÕt ghen. T«i ng¹c nhiªn vÒ nh÷ng suy nghÜ gi¶n dÞ cña chÞ mµ c¶m mÕn chÞ v× chÞ cã quan ®iÓm gièng t«i vÒ t×nh yªu vµ h¹nh phóc gia ®×nh. Chóng t«i th¨m chÞ kho¶ng 30 phót vµ kh«ng quªn göi chÞ mét chót tiÒn ®Ó ch¨m sãc hai con nhá. T«i rÊt thÝch tiÕp xóc víi nh÷ng ngêi ®¬n gi¶n vµ chÊt ph¸c nh chÞ bëi t«i cã thÓ nãi chuyÖn mµ kh«ng cÇn dïng nh÷ng tõ ng÷ thËn träng, kh«ng ph¶i th¨m dß ý tø vµ ®¾n ®o tríc mçi c©u nãi cña m×nh.
Chóng t«i th¨m hang ®¸ ë cuèi b¶n. Hang kh«ng s©u nhng rÊt tèi. Níc ch¶y tõ nh÷ng phiÕn ®¸ trªn ®Ønh xuèng díi
Ngêi Dao ë b¶n nµy phÇn lín sèng b»ng nghÒ trång trät. Mét sè rÊt Ýt b¸n ®å lu niÖm. Hä trång c©y l¬ng thùc ë mäi n¬i mµ c©y cã thÓ sèng vµ ph¸t triÓn ®îc: trªn sên nói, trªn ruéng bËc thang, gi÷a nh÷ng v¸ch ®¸, díi lßng suèi... Hä dïng tr©u ®Ó cµy ruéng. T«i kh«ng nh×n thÊy ph¬ng tiÖn vËn t¶i ë b¶n mµ còng kh«ng kÞp hái hä chë lóa tõ ruéng vÒ nhµ b»ng c¸ch nµo. Hä di chuyÓn b»ng ®i bé vµ mang gïi trªn lng ®Ó ®ùng ®å. Cã mét vµi chiÕc xe m¸y ë trong b¶n giµnh cho ®µn «ng. T«i kh«ng nh×n thÊy xe ®¹p vµ còng kh«ng nh×n thÊy phô n÷ ®iÒu khiÓn xe m¸y. Trªn ®êng vµo b¶n, t«i gÆp nhiÒu phô n÷ vµ trÎ em nhng thØnh tho¶ng l¾m míi nh×n thÊy mét ngêi ®µn «ng. Phô n÷ Dao ®á ®éi kh¨n mµu ®á, ®eo vßng trang søc lín ë tai vµ cæ, th©n h×nh nhá bÐ, r¨ng tr¾ng, ch©n to do ®i bé nhiÒu. Hä mÆc v¸y xoÌ mµu ®en cã c¸c ®êng v©n ®á cïng víi ¸o mµu ®en. Mét sè nãi ®îc tiÕng Kinh. Mét sè nãi ®îc tiÕng Anh. T«i cã c¶m tëng hä kh«ng cã kh¸i niÖm thÕ nµo lµ s¹ch thÕ nµo lµ bÈn. Khi ®i c¹nh hä, t«i ngöi thÊy mïi h«i cña quÇn ¸o vµ c¬ thÓ l©u ngµy kh«ng giÆt vµ t¾m. MÆc dï du lÞch ®· ph¸t triÓn nhanh ë Sa Pa vµ ngêi b¶n xø cã c¬ héi tiÕp xóc víi c¸c nÒn v¨n ho¸ ph¸t triÓn nhng dêng nh hä kh«ng thÓ thay ®æi nÕp sèng theo chiÒu híng tèt h¬n. T«i nghÜ r»ng hä l·nh c¶m víi c¸i míi, kh«ng chÞu tiÕp thu c¸i míi vµ kh«ng chÞu thay ®æi theo c¸i míi tèt ®Ñp h¬n. §ã lµ lÝ do t¹i sao ngêi d©n téc Ýt ngêi ë vïng nói ViÖt Nam vÉn cã cuéc sèng nghÌo khæ trong khi cuéc sèng ë ®ång b»ng thay ®æi tõng ngµy.
22.00: Chî t×nh Sa Pa – n¬i giao lu gi÷a c¸c nÒn v¨n ho¸
Chî t×nh lµ mét ho¹t ®éng ®Æc s¾c chØ cã ë Sa Pa. Theo truyÒn thèng, chî T×nh lµ n¬i nam n÷ c¸c d©n téc gÆp gì nhau vµ vui ch¬i mét ®ªm tríc khi trë vÒ b¶n lµng xa x«i cña m×nh. T¹i ®©y, nh÷ng ai cha cã ngêi yªu sÏ ®i t×m ý trung nh©n. Nh÷ng ngêi ®· tõng yªu ®Õn ®©y víi hy väng t×m ®îc b¹n cò ®Ó t©m sù, ®Ó sèng mét ®ªm ®Çy h¹nh phóc ®Ó råi chia tay nhau vµo s¸ng h«m sau. C¸c chµng trai MÌo thæi khÌn t×m b¹n g¸i.
Ngµy nay, chî T×nh ®îc tæ chøc vµo tèi thø 7 hµng tuÇn ë qu¶ng trêng trung t©m tríc nhµ thê Sa Pa b»ng ®¸ ®îc ngêi Ph¸p x©y tõ ®Çu thÕ kØ 20. Ngêi ®Õn chî T×nh nhiÒu nhÊt lµ du kh¸ch mµ kh«ng ph¶i lµ nam n÷ thanh niªn d©n téc Ýt ngêi. §iÒu ®ã lµm mÊt ý nghÜa v¨n ho¸ cña chî T×nh vµ biÕn nã trë thµnh n¬i giao lu gi÷a c¸c nÒn v¨n ho¸. Tríc khi tíi Sa Pa, t«i cã rÊt nhiÒu tëng tîng vÒ chî T×nh. T«i muèn tíi ®ã ®Ó xem ngêi d©n téc tá t×nh víi nhau thÕ nµo vµ ph¸t hiÖn ra ng÷ng ®iÒu hä kh¸c víi ngêi Kinh trong ®êi sèng t×nh c¶m. T«i thÊt väng khi ®Õn chî T×nh ®«ng nghÑt kh¸ch du lÞch. May m¾n l¾m t«i míi chen qua ®îc ®¸m ®«ng ®Ó xem mät «ng giµ MÌo móa khÌn vµ nh×n thÊy c¶nh mét cËu trai trÎ kÐo mét bµ giµ theo phong tôc kÐo vî cña ngêi MÌo. T«i kh«ng hiÓu ®ã lµ sù thËt hay hä biÓu diÔn cho kh¸ch du lÞch xem.
§iÒu thó vÞ nhÊt ë chî T×nh lµ viÖc chóc rîu vµ giao lu cña hai c« g¸i vµ hai phô n÷ Dao ®á. Hä gïi rîu tõ b¶n xuèng vµ võa uèng võa mêi kh¸ch du lÞch nam giíi. Hai c« g¸i nãi tiÕng Kinh rÊt tèt. Hä m¹nh d¹n nãi chuyÖn, m¹nh d¹n chóc rîu nhng vÉn gi÷ nÐt e Êp, kÝn ®¸o vµ duyªn d¸ng cña nh÷ng c« g¸i míi lín. RÊt nhiÒu kh¸ch du lÞch v©y quanh hä thµnh vßng trßn mµ hai c« lµ t©m. Hä hái rÊt nhiÒu c©u b«ng ®ïa, trªu ghÑo vµ xem hai c« nh nh÷ng chó hÒ mua vui. Hä nh×n hai c« nh nh÷ng vËt l¹ víi tÊt c¶ lßng hiÕu k×. Hai ngêi phô n÷ võa chóc rîu võa hß b»ng tiÕng Dao mµ t«i kh«ng hiÓu. Hä uèng rîu nhiÒu ®Õn møc t«i ng¹c nhiªn: hä uèng rîu nh t«i uèng níc mµ kh«ng cã biÓu hiÖn say. L¹ k× thËt! T«i ngöi thÊy mïi h¾c cña cån trong rîu vµ trßn xoa m¾t nh×n hä liªn tôc ®a lªn miÖng nh÷ng chÐn rîu ®Çy.
Anh Coãng, chÞ Thuû, anh H÷u (híng dÉn viªn), Cêng vµ t«i dõng l¹i ®Ó xem c¶nh chóc rîu kho¶ng 30 phót. Sau ®ã chóng t«i ®i bé tíi hå uèng cµ phª. Thêi tiÕt l¹nh ®Õn møc t«i ph¶i mÆc mét chiÕc ¸o kho¸c Êm. T«i c¶m nhËn c¸i l¹nh gi÷a mïa hÌ cña
Ngµy 1 th¸ng 5 n¨m 2005
S¸ng: Hµm Rång - Ên tîng tõ tù nhiªn
T«i c¶m thÊy gÇn gòi h¬n víi mäi ngêi trong ®oµn mµ phÇn lín t«i míi gÆp lÇn ®Çu. Mäi ngêi chia sÎ cïng t«i nh÷ng kho¶nh kh¾c h¹nh phóc cña sù kh¸m ph¸ mét vïng ®Êt míi.
§oµn chóng t«i ®i bé tíi Hµm Rång sau b÷a s¸ng víi c¬m lam (kiÓu c¬m ®îc nhåi trong èng nøa cña ngêi d©n téc khi ®i n¬ng) vµ muèi võng (l¹c rang gi· nhá trén víi muèi). Chóng t«i ®i díi nh÷ng c©y ®µo ®ang chÝn vµ gi÷a nh÷ng c©y hoa rõng ®ñ mµu s¾c, hÝt thë kh«ng khÝ trong lµnh cña buæi s¸ng vµ ng¾m nh×n m©y tr¾ng bay trªn ®Çu.
N¬i ®Çu tiªn t«i ghÐ qua lµ mét qu¸n ¨n nhá. Ngêi ta treo mét chiÕc ®ïi dª thËt to trªn mét cµnh c©y ®µo, phÝa tríc lµ mét ch¶o “Th¾ng Cè” ®ang s«i bëi nhiÖt ph¸t ra tõ cñi kh«. Th¾ng Cè lµ mãn ¨n ®Æc s¶n cña ngêi d©n téc ë Sa Pa ®îc nÊu tõ hçn hîp gåm thÞt lîn, thÞt ngùa, thÞt dª, sên lîn, sên ngùa, sên dª, ruét (kh«ng qua s¬ chÕ) cña c¸c con vËt trªn, thÞt cña c¸c con vËt kh¸c vµ mét sè gia vÞ. Ngêi ta c¾t nhá nguyªn liÖu, th¶ vµo mét ch¶o nÊu to (kho¶ng 50 lÝt níc), cho níc vµ gia vÞ, ®un tíi khi ®îc mét hçn hîp ®Æc s¸nh mµu n©u ®en. Th¾ng Cè nÊu theo kiÓu nµy sÏ cã mïi thum thñm cña nguyªn liÖu kh«ng qua s¬ chÕ. T«i tß mß dïng mu«i ®¶o nåi Th¾ng Cè ®Ó xem thµnh phÇn nguyªn liÖu vµ mïi nhng kh«ng d¸m nÕm thö. RÊt nhiÒu du kh¸ch dõng l¹i ¨n Th¾ng Cè ®Ó thëng thøc h¬ng vÞ ®Æc s¾c cña Sa Pa.
Trªn ®êng lªn Cæng Trêi, chóng t«i dõng l¹i ë Vên Sa Pa ®Ó c¸c chÞ thuª quÇn ¸o chôp ¶nh. Vên hoa mµu tr¾ng lµm sèng l¹i kÝ øc vÒ mét t×nh b¹n thêi sinh viªn. Gi¸ nh ngµy Êy c¶ hai ®i thªm mét bíc n÷a th× t×nh yªu ®· ®Õn víi hai t©m hån lu«n híng vÒ nhau nhng kh«ng ai d¸m thó nhËn m×nh yªu ngêi kia. T«i ®· m¬ n¾m tay ngêi Êy ®i gi÷a mét rõng hoa mµu tr¾ng trong nh÷ng b¶n symphony cña Mozart. T«i rñ Cêng, anh Coãng vµ anh H÷u (4 thµnh viªn tù do cña ®oµn) leo lªn Cæng Trêi khi mäi ngêi chôp ¶nh. Chóng t«i ®i qua nh÷ng bËc ®¸ xanh thoai tho¶i gi÷a hai hµng cá xanh mít tíi chç nu«i hai con ®µ ®iÓu. T«i nhæ cá xanh cho ®µ ®iÓu ¨n vµ cÇm trøng nÆng tíi 3kg cña chóng.
§i qua nh÷ng khe ®¸, chóng t«i tíi vên ®µo ®ang chÝn n»m lät gi÷a c¸c ngän nói. T«i vµ Cêng cïng nhau vÆt ®µo. C¶m gi¸c ®îc h¸i qu¶ míi l¹ k× lµm sao. T«i h¹nh phóc, sung síng høng nh÷ng qu¶ ®µo chÝn ®á tõ tay Cêng mµ trong lßng trµn ®Çy niÒm vui. Tèi chØ cã ®îc h¹nh phóc cña ngêi h¸i qu¶ sau nh÷ng chÆng ®êng bÒn bØ phÊn ®Êu kh«ng ngõng vµ cøng r¾n vît qua trë ng¹i trªn con ®êng "trång c©y". Nã gièng nh con ®êng ®Õn víi thµnh c«ng v« cïng gian khã mµ nÕu ai kh«ng cã gan, kh«ng bÒn chÝ sÏ kh«ng bao giê nh×n thÊy kÕt qu¶. Gi©y phót h¸i ®µo ®· trë thµnh kØ niÖm kh«ng thÓ quªn trong kÝ øc t«i. Nã ®éng viªn t«i vît qua chÆng ®êng häc tËp gian khã s¾p tíi ®Ó ®Õn víi thµnh c«ng trong nghÒ nghiÖp, h¹nh phóc trong gia ®×nh vµ lµ c¬ së ®Ó t«i thùc hiÖn íc m¬ cña m×nh. Nã tiÕp thªm søc m¹nh, nghÞ lùc vµ cñng cè niÒm tin vµo t¬ng lai cña t«i. Sau khi h¸i ®îc kho¶ng 2 kg, chóng t«i cïng nhau thëng thøc vÞ ngät m¸t vµ ®é gißn cña ®µo Sa Pa. Nh÷ng phót gi©y cïng nhau chia sÎ niÒm vui nh vËy rÊt hiÕm trong cuéc sèng bëi ngµy mai th«i khi trë vÒ víi cuéc sèng hµng ngµy, mçi ngêi sÏ tiÕp tôc con ®êng cña m×nh. Riªng t«i, t«i kh«ng biÕt cã c¬ héi thø hai nh thÕ nµy kh«ng bëi t«i sÏ xa ViÖt Nam trong 2 n¨m vµ cã thÓ lµ nhiÒu n¨m n÷a. T«i íc mong sÏ cã dÞp trë l¹i n¬i nµy cïng víi mäi ngêi vµ l¹i h¸i ®µo nh h«m nay.
Chóng t«i tíi S©n M©y lóc 11.00. Thêi tiÕt m¸t dÞu thÝch hîp cho viÖc leo nói. Tõ S©n M©y chóng t«i nh×n ®îc toµn c¶nh thÞ trÊn Sa Pa víi nh÷ng m¸i nhµ ®á xen gi÷a nh÷ng c©y th«ng xanh ng¸t trªn sên nói nµ díi thung lòng. Quy ho¹ch cña Sa Pa tèt ®Õn møc nh×n tõ trªn xuèng t«i cã c¶m gi¸c thiªn nhiªn vµ cuéc sèng hoµ nhËp víi nhau trong kh«ng gian hµi hoµ. ThÞ trÊn Sa Pa rÊt nhá n»m lät gi÷a nh÷ng nói ®Êt thµnh thung lòng riªng giµnh cho du lÞch. T«i leo lªn mét v¸ch ®¸ dèc ®øng vµ hiÓm trë ®Ó chôp ¶nh. Lªn tíi ®Ønh t«i rÊt run v× kh«ng cã bÊt k× mét chç nµo ®Ó b¸m. T«i tëng tîng nÕu bÞ trît ch©n t«i sÏ r¬i tõ trªn ®Ønh xuèng, c¬ thÓ kh«ng cßn nguyªn vÑn do víng vµo c©y vµ v¸ch ®¸... Nhng t«i b×nh tÜnh l¹i, chuyÓn t thÕ, hai ch©n b¸m chÆt vµo hèc ®¸, m¾t nh×n th¼ng, tù tin m×nh kh«ng bao giê bÞ r¬i. Chôp xong 3 kiÓu ¶nh, t«i leo xuèng mµ tim vÉn ®Ëp lo¹n nhÞp. T«i thÝch ®ïa víi nguy hiÓm vµ lu«n muèn chinh phôc nh÷ng ®iÒu khã kh¨n. Vµ lÇn nµy t«i ®· chiÕn th¾ng.
15.00: C©u chuyÖn lîn c¾p n¾ch
Vèn bùc m×nh do ph¶i chê 90 phót v× nhì xe ®i b·i §¸ Cæ do «ng chñ kh¸ch s¹n lµm viÖc kh«ng cã hiÖu qu¶, t«i giôc c¸c anh trong ®oµn ®Ò nghÞ «ng chñ mæ lîn tríc khi ®oµn ®i b·i §¸ Cæ ®Ò phßng trêng hîp lóc ®oµn vÒ kh«ng cã ®å ¨n. Mäi ngêi ®· lªn xe, chØ cßn t«i vµ 5 anh ë l¹i xem mæ lîn. Bµ chñ kh¸ch s¹n bçng nhiªn kªu hèt ho¶ng kh«ng cho giÕt trong khi dao ®· s½n sµng v× bµ cho lµ con lîn ®ang cã chöa. C¸c anh ®Ò nghÞ t«i kiÓm tra th«ng tin. T«i ®i vßng quanh con lîn, quan s¸t vó vµ hoa råi ph¸n ch¾c nh ®inh ®ãng cét lµ nã cã chöa vµ ®Ò nghÞ kh«ng giÕt ®Ó tr¸nh nh÷ng ®iÒu xÊu cã thÓ x¶y ra cho ®oµn. Mäi ngêi quyÕt ®Þnh kh«ng giÕt n÷a. C¶ ®oµn ®îc mét phen ¨n thÞt lîn c¾p n¾ch hôt nhng l¹i vui v× ®· ng¨n chÆn ®îc chuyÖn kh«ng lµnh.
16.00: B·i §¸ Cæ – Thiªn nhiªn huyÒn bÝ
§oµn thuª 2 chiÕc xe U-o¸t leo dèc tíi b·i §¸ Cæ lóc 4 giê chiÒu. Kh¸c h¼n víi buæi s¸ng m¸t dÞu, trêi nãng vµ n¾ng g¾t. Chóng t«i th¨m hßn ®¸ MÑ vµ chôp ¶nh lu niÖm ë hßn ®¸ Bè. §©y lµ hai hßn ®¸ tù nhiªn nh« lªn gi÷a ruéng bËc thang, nh×n vÒ nhau vµ c¸ch xa nhau kho¶ng 50 m. Hai hßn ®¸ gièng nh hai ngêi ®ang n»m ®Çu híng vÒ nhau mét c¸ch tù nhiªn. Trªn lng hßn ®¸ Bè cã c¸c h×nh ¶nh vÒ ©m d¬ng ngò hµnh, ruéng bËc thang, mÆt trêi vµ nh÷ng nÐt gièng ch÷ H¸n mµ ®Õn nay cha ai gi¶i thÝch ®îc ý nghÜa cña nh÷ng h×nh ¶nh ®ã. T«i rÊt bÊt ngê tríc sù s¾p xÕp cña Tù nhiªn. Dêng nh mäi vËt sinh ra ®Òu theo quy ®Þnh cña Tù nhiªn gièng nh sè phËn vµ duyªn phËn cña con ngêi. Thiªn nhiªn còng cã nh÷ng dù b¸o tríc cho con ngêi ®iÒu g× sÏ x¶y ra trong t¬ng lai. T«i kh«ng hoµn toµn tin vµo søc m¹nh huyÒn bÝ cña tù nhiªn nhng còng ®· cã nh÷ng dù b¸o cña tù nhiªn liªn quan ®Õn cuéc ®êi vµ sù nghiÖp cña t«i. T¹o ho¸ lµ hµnh ®éng cã ý thøc vµ môc ®Ých cña tù nhiªn song con ngêi cha hiÓu hÕt ®îc vÒ thiªn nhiªn vµ nh÷ng t¹o ho¸ cña nã. Trong khi mäi ngêi chôp ¶nh ë hßn ®¸ Bè, t«i ®i mét m×nh xuèng b·i ®¸ lín díi lßng suèi. B¨ng qua nh÷ng thöa ruéng bËc thang, t«i nhanh chãng ®i tíi lßng suèi c¹n v× thiÕu níc. §©y lµ chç réng nhÊt cña con suèi v¾t ngang qua Sa Pa víi hµng ngh×n hßn ®¸ to nhá xÕp lén xén lªn nhau. §¸ ë ®©y lµ lo¹i ®¸ giµ mµ níc ch¶y còng kh«ng bµo mßn ®îc. T«i leo lªn nh÷ng hßn ®¸ to gi÷a lßng suèi, lÆng ng¾m nh×n r¸ng chiÒu ®æ trªn hai qu¶ ®åi tríc mÆt vµ nghe tiÕng níc ch¶y rãc r¸ch díi ch©n. Mét m×nh díi lßng suèi víi níc ch¶y vµ ®¸ l« nh«, t«i cã c¶m gi¸c m×nh s¾p r¬i xuèng câi chÕt nÕu trît ch©n. Tuy run sî tríc nguy hiÓm t«i vÉn cã ®ñ tinh thÇn ®Ó chôp nh÷ng bøc ¶nh vÒ nh÷ng chµng trai c« g¸i d©n téc ®ang léi suèi phÝa xa. NÕu cã ai ®i cïng t«i ®· b×nh tÜnh h¬n ®Ó chôp ¶nh vµ ®i thªm mét ®o¹n n÷a díi lßng suèi ®Ó hëng trän vÑn c¶m gi¸c ®i trªn b·i ®¸ cæ nhÊt ViÖt Nam. Dï sao t«i còng rÊt vui v× ®· mét m×nh can ®¶m ®i ®Õn chç nguy hiÓm ®Ó cã c¶m gi¸c sî h·i.
§ªm: ngät ngµo ®ªm Sa Pa
T«i kh«ng ®ñ søc ®i th¨m b¶n C¸t C¸t cïng mäi ngêi ®Ó gi÷ søc khoÎ ®i d¹o buæi tèi. T«i dù ®Þnh lªn s©n thîng kh¸ch s¹n ®äc s¸ch nhng sau khi t¾m xong, trêi b¾t ®Çu tèi nªn t«i ë l¹i trong phßng viÕt mét ®o¹n th¬ b»ng tiÕng Ph¸p. T«i ®äc l¹i bµi th¬ vÒ Hå T©y vµ C¸t Bµ cña Frederic mµ trong lßng rén lªn bao c¶m xóc m·nh liÖt cña t×nh yªu ®Çu. KÝ øc vÒ nh÷ng chiÒu hoµng h«n n¾m tay anh bíc trªn ®êng Thanh Niªn, nh÷ng nô h«n trªn b·i t¾m C¸t Cß, nh÷ng gi©y phót h¹nh phóc trong vßng tay anh trªn tµu ®i ra ®¶o ïa vÒ trong t©m trÝ. Anh nh ®ang ë bªn c¹nh cïng t«i ng¾m nh×n d¸ng chiÒu ®æ trªn Sa Pa. T«i cÇn ph¶i ra ®êng ®Ó gi¶i to¶ bít søc nãng ®ang d©ng trµn trong c¬ thÓ.
Tíi nhµ thê Sa Pa lóc 8 giê tèi, t«i ®i d¹o mét vßng ®Ó xem ngêi MÌo thªu thæ cÈm. Sau ®ã t«i rÏ ra qu¶ng trêng vµ ®øng lÆng tríc ®µi phun níc suy nghÜ vÒ t¬ng lai. Sau MBA ë NhËt B¶n, t«i sÏ lµm g×? ë ®©u? sèng thÕ nµo? ThËt khã tr¶ lêi c©u hái cho t¬ng lai ë hiÖn t¹i. Sau ®ã t«i tíi qu¶ng trêng nhµ thê xem mét «ng giµ MÌo thæi khÌn. §iÖu khÌn gäi b¹n lµm x¸o ®éng lßng t«i.
Sau khi ¨n tèi cïng ®oµn, t«i vµ Cêng ®i mua ®å lu niÖm. ë Sa Pa chØ cã mét ®o¹n phè nhá c¹nh nhµ thê b¸n ®å lu niÖm, kho¶ng 20 gian hµng. C¸c cöa hµng b¸n ®å gièng nhau nªn kh¸ch du lÞch kh«ng cã nhiÒu sù lùa chän. Sau khi mua vµi ®å lu niÖm, chóng t«i s¸nh bíc tíi hå lóc 11 giê ®ªm. Hai chÞ em ®i d¹o quanh khu vùc phÝa nam cña hå.
Chóng t«i uèng cµ phª víi anh Coãng ë mét gãc phè nhá nh×n ra hå. §ªm nay bít l¹nh h¬n ®ªm qua do kh«ng cã giã nhng t«i vÉn mÆc ¸o kho¸c Êm. C¸i l¹nh thÊm vµo da thÞt t«i nh ®ªm h«m tríc nhng t«i kh«ng cã c¶m gi¸c l¹nh vµ rïng m×nh. Dêng nh t«i ®îc sëi Êm bëi mét ®iÒu g× ®ã mµ t«i kh«ng nhËn ra. T«i kh«ng nãi nhiÒu víi hai ngêi ®Ó c¶m nhËn c¸i l¹nh cña Sa Pa ë ®ªm cuèi cïng nµy. T«i quªn hÕt nh÷ng mÖt mái vµ lo l¾ng ®êi thêng, t©m hån hoµn toµn th gi·n vµ sung síng nh mét ®øa trÎ v« t cña 20 n¨m vÒ tríc. Lóc ®ã t«i 9 tuæi vµ thêng xuyªn ®i ch¬i vÒ khuya, nhÊt lµ vµo nh÷ng ®ªm mïa hÌ díi ¸nh tr¨ng. T«i nhí l¹i mét ®ªm ch¬i trèn t×m tíi 3 giê s¸ng víi c¸c b¹n trong xãm. V× tr¨ng s¸ng qu¸ nªn kh«ng ®øa nµo buån ngñ mµ cø ch¹y qua hÕt nhµ nµy sang nhµ kh¸c, trÌo lªn m¸i nhµ nµy sang m¸i nhµ kia, nÊp hÕt bôi c©y nµy ®Õn bôi c©y kh¸c cho tíi khi mÑ cÇm roi tíi. MÑ dïng g©n tµu l¸ chuèi vôt vµo m«ng t«i kh«ng biÕt bao nhiªu c¸i tíi khi g©n n¸t ra mµ vÉn cha h¶ giËn. T«i ®øng im thi gan víi mÑ vµ kh«ng hÒ khãc. Hai m¬i n¨m tr«i qua nhanh qu¸ vµ t«i vÉn kh«ng bá ®îc tËt ®i ch¬i vÒ khuya. Nh ®ªm h«m nay ch¼ng h¹n. T«i cã thÓ ®i d¹o c¶ ®ªm ®Ó c¶m nhËn vÞ ngät ngµo cña ®ªm Sa Pa vµ ®Ó c¸i l¹nh lµm gi·n c¸c tÕ bµo ®· hÐo kh« v× stress, v× lo l¾ng vµ thÊt väng tõ bao n¨m nay. T«i bçng lÊy l¹i ®îc c¶m xóc s¸ng t¸c sau nhiÒu n¨m ®¸nh mÊt ë th¬ng trêng. NiÒm ®am mª s¸ng t¸c trçi dËy trong t«i m·nh liÖt ®Õn møc nÕu cã mét c©y cä vµ mét b¶ng mµu t«i ®· vÏ mét bøc tranh lín vÒ Sa Pa ®Ó chuyÓn t¶i c¶m xóc cña m×nh vÒ mét vïng ®Êt l¹ ®Çy quyÕn rò.
Trong t«i xèn xang bao ý nghÜ trªn ®êng vÒ kh¸ch s¹n. Gi¸ nh t«i quen Cêng vµ mäi ngêi sím h¬n, t«i ®· cã nhiÒu c¬ héi h¬n ®Ó gÇn gòi vµ hiÓu mäi ngêi h¬n. Xa H¶i Phßng ®· 10 n¨m, t«i kh«ng hiÓu nhiÒu vÒ con ngêi ®Êt c¶ng nhng chØ qua hai h«m tiÕp xóc víi mäi ngêi, t«i ®· cã Ên tîng tèt ®Ñp vÒ ngêi H¶i Phßng. Mäi ngêi sèng rÊt t×nh c¶m, quan t©m tíi nhau mét c¸ch ch©n thµnh, s½n sµng gióp ®ì nhau vµ rÊt hoµ hîp víi nhau. Phßng kÜ thuËt kh«ng lµ kh¸ch hµng cña t«i theo ®óng nghÜa n÷a mµ lµ nh÷ng ngêi b¹n chia sÎ niÒm vui vµ khã kh¨n víi t«i. Hä cho t«i hiÓu s©u h¬n vÒ tinh thÇn ®oµn kÕt, sù ch©n thµnh, lßng can ®¶m, ý chÝ vît khã vµ tinh thÇn kiªn ®Þnh cña ngêi H¶i Phßng. T«i tù hµo lµ mét ngêi con cña H¶i Phßng vµ t«i sÏ phÊn ®Êu ®Ó xøng ®¸ng lµ mét ngêi H¶i Phßng thµnh c«ng ë ViÖt Nam, Ph¸p hay bÊt k× n¬i nµo trªn thÕ giíi.
Cuéc ®êi lµ mét b¶n nh¹c mµ ë ®ã mçi ngµy t«i viÕt lªn mét nèt. T«i muèn b¶n nh¹c cña m×nh trµn ®Çy ¸nh s¸ng cña niÒm vui, h¹nh phóc, t×nh th¬ng, lßng nh©n ¸i, t×nh ®oµn kÕt, sù hoµ hîp vµ niÒm tin. B¶n nh¹c nµy sÏ nèi kÕt tÊt c¶ nh÷ng ngêi b¹n cña t«i ë Ph¸p, ë Malaysia, ë NhËt B¶n, ë ViÖt Nam, ë Singapore vµ ë nh÷ng n¬i t«i sÏ ®Õn ®Ó mäi ngêi cïng h¸t khóc kh¶i hoµn chµo ®ãn cuéc sèng tèt ®Ñp, h¹nh phóc vµ thµnh c«ng. T«i muèn lµ cÇu nèi gi÷a c¸c nÒn v¨n ho¸ ®Ó mäi ngêi trªn thÕ giíi xÝch l¹i gÇn nhau h¬n v× hoµ b×nh vµ lßng nh©n ¸i.
Trong t©m tr¹ng cña mét ngêi s¾p xa Tæ quèc, t«i muèn chia sÎ tÊt c¶ nh÷ng ®iÒu trªn víi c¸c thµnh viªn trong ®oµn vµ mong mäi ngêi giµnh thêi gian viÕt chung b¶n nh¹c víi t«i.
T¹i sao ngêi ta l¹i chia tay trong khi muèn xÝch l¹i gÇn nhau nhÊt?
Ph¹m ThÞ Thuý Hµ
